Zaanse gezichten, geportretteerd door Barend C. van Ranswijk

Te zien van 7 maart t/m 31 augustus 2025
in het vernieuwde tentoonstellingskabinet van het Honig Breethuis

Voor de opkomst van de fotografie in het tweede kwart van de negentiende eeuw laten welgestelde Zaankanters zich portretteren door rondreizende kunstenaars. Opvallend zijn de kleine portretjes in gouache geschilderd door Barend Cornelis van Ranswijk (1773-na 1841). Ze geven een intiem beeld van voorname Zaanse families in hun woonomgeving aan het begin van de negentiende eeuw.

Van Ranswijk begint met schilderen tijdens het empire, de formele stijl van het Frankrijk van keizer Napoleon. Na diens val in 1815 volgt de lieflijker biedermeiertijd met een hang naar huiselijkheid, gebogen lijnen en bloemmotieven. De overgang tussen deze twee stijlperiodes is goed terug te zien in de snit (empire) en dessins (biedermeier) van de kleding die de geportretteerden dragen. Ze zijn gekleed naar de laatste mode. De vrouwen dragen karakteristieke streeksieraden.

Van Ranswijk wordt geboren in 1773 te Amsterdam en werkt daar eerst als goudsmid. Uit zijn huwelijk met Johanna van Dijck worden twee zoons geboren van wie alleen de oudste de volwassen leeftijd bereikt. Al voor de geboorte van zijn tweede zoon loopt het huwelijk spaak, waarop Van Ranswijk zich als portrettist (en muziekleraar) vestigt in Zaandam. Van de kunstenaar ontbreekt, na zijn vertrek op 15 september 1841, elk spoor.

In de tentoonstelling zijn voor het eerste alle portretjes van Van Ranswijk uit de Zaanlandse Oudheidkundige Verzameling (ZOV), die wordt beheerd door het Zaans Museum en Gemeentearchief Zaanstad, samen te zien in het Honig Breethuis. Ook wordt werk getoond van twee rondreizende tijdgenoten van Van Ranswijk.

De expositie is te bezichtigen op vrijdag t/m zondag van 13.00 tot 16.00 uur. Kijk voor bezoekersinformatie op ‘Plan uw bezoek’.